Επιστροφή στην αρχή

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΟΜΕΤΡΟΥ

Το διαστημόμετρο εφευρέθηκε από τον Γάλλο μηχανικό Pierre Vernier το 1631. Είναι ένα όργανο που μπορεί να μετράει μήκη με ακρίβεια 0,1mm. Aποτελείται από δύο κλίμακες. Μία σταθερή η οποία είναι διαιρεμένη σε mm και μία κινούμενη που λέγεται βερνιέρος. Οι 10 υποδιαιρέσεις του βερνιέρου αντιστοιχούν σε 19 υποδιαιρέσεις της σταθερής κλίμακας. Έτσι η κάθε υποδιαίρεση του βερνιέρου έχει μήκος 1,9mm. Άρα απέχει από τις δύο υποδιαιρέσεις της κυρίας κλίμακας κατά 2-1,9=0,1mm.

Το διάστημα που θέλουμε να μετρήσουμε έστω ότι έχει μήκος χ. Αυτό θα ισούται με ΑΒ+ΒΓ όπου ΒΓ η απόσταση ανάμεσα στα δύο κόκκινα βελάκια δηλαδή της 6^ης υποδιαίρεσης της κυρίας κλίμακας και του μηδέν του βερνιέρου.

Παρατηρούμε ότι η 8^η υποδιαίρεση του βερνιέρου ταυτίζεται με την 22^η υποδιαίρεση της κυρίας κλίμακας. Έτσι ξεκινώντας από το 8 προς τα αριστερά η 7^η υποδιαίρεση του βερνιέρου απέχει 0,.1mm από την 20^η της κυρίας κλίμακας, η 6^η κατά 0,2 από την 18^η , η 5^η κατά 0,3 από την 16^η η 4^η κατά 0,4 από την 14^η, η 3^η κατά 0,5 από την 12^η , η 2^η κατά 0,6 από την 10^η , η 1^η κατά 0,7 από την 8^η και τέλος η 0η κατά 0,8 από την 6^η .

Παρατηρούμε λοιπόν ότι για να μετρήσουμε ένα μήκος ακολουθούμε δύο βήματα.

1. Μετράμε την ένδειξη της κυρίας κλίμακας από το μηδέν του βερνιέρου. Πχ για το παράδειγμά μας το μηδέν του βερνιέρου βρίσκεται μεταξύ 6 και 7 της κυρίας κλίμακας, άρα έχουμε το ακέραιο μέρος της μέτρησης 6mm
2. Βρίσκουμε πια υποδιαίρεση του βερνιέρου ταυτίζεται με κάποια υποδιαίρεση της κυρίας κλίμακας και έτσι έχουμε το δεκαδικό μέρος της μέτρησης. Στο παράδειγμά μας η ταύτιση συμβαίνει στην 8^η υποδιαιρεση του βερνιέρου, άρα το δεκαδικό μέρος της μέτρησης είναι 0,8mm οπότε το συνολικό μήκος θα είναι 6,8mm.

ΠΡΟΣΟΜΕΙΩΣΗ ΔΙΑΣΤΗΜΟΜΕΤΡΟΥ

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την προσομοίωση για να εξασκηθείτε με τη χρήση του διαστημόμετρου. Μετρήστε κάποιο μήκος και μετά τσεκάρετε το show για να ελέγχετε αν το μετρήσατε σωστά.

Π. Μουρούζης